Ξεκινώντας μια επιχείρηση στην Ελλάδα, οι νέοι επιχειρηματίες έρχονται αντιμέτωποι με νομικές και φορολογικές απαιτήσεις που μπορεί να φαίνονται περίπλοκες. Η έλλειψη ενημέρωσης σε αυτά τα ζητήματα μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα, πρόστιμα ή ακόμα και αποτυχία της επιχείρησης.
Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε τα βασικά νομικά και φορολογικά θέματα που πρέπει να γνωρίζουν οι νέοι επιχειρηματίες στην Ελλάδα, ώστε να κάνουν σωστά βήματα από την αρχή.
1. Επιλογή της Κατάλληλης Νομικής Μορφής
Η πρώτη νομική απόφαση που πρέπει να πάρει ένας επιχειρηματίας είναι η μορφή της επιχείρησης. Κάθε νομική μορφή έχει διαφορετικές υποχρεώσεις, φορολογία και κόστος σύστασης.
| Νομική Μορφή | Πλεονεκτήματα | Μειονεκτήματα | Φορολογία |
| Ατομική Επιχείρηση | Εύκολη και γρήγορη σύσταση, χαμηλό κόστος | Προσωπική ευθύνη για χρέη | 22-45% |
| Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (ΙΚΕ) | Χαμηλό κεφάλαιο έναρξης, ευελιξία | Υψηλότερα λογιστικά κόστη | 22% + 5% μερίσματα |
| Ομόρρυθμη Εταιρεία (ΟΕ) | Ιδανική για μικρές συνεργασίες | Προσωπική ευθύνη των εταίρων | 22-45% |
| Ανώνυμη Εταιρεία (ΑΕ) | Κατάλληλη για μεγάλες επιχειρήσεις, πρόσβαση σε επενδυτές | Υψηλό αρχικό κεφάλαιο και διαχειριστικό κόστος | 22% + 5% μερίσματα |
✔ Συμβουλή: Αν ξεκινάτε μόνοι σας, η ΙΚΕ είναι η πιο ευέλικτη επιλογή, ενώ αν έχετε συνέταιρο, μπορείτε να εξετάσετε και την ΟΕ.
2. Φορολογικές Υποχρεώσεις των Νέων Επιχειρήσεων
Κάθε επιχείρηση στην Ελλάδα έχει συγκεκριμένες φορολογικές υποχρεώσεις που πρέπει να τηρεί:
📌 Απόκτηση ΑΦΜ και εγγραφή στο ΓΕΜΗ
- Υποχρεωτική για κάθε νέα επιχείρηση.
- Για τις ΙΚΕ, ΑΕ και ΟΕ απαιτείται καταστατικό σύστασης μέσω συμβολαιογράφου ή ηλεκτρονικά στο e-ΓΕΜΗ.
📌 Υποβολή ΦΠΑ (αν απαιτείται)
- Οι περισσότερες επιχειρήσεις υποχρεούνται σε ΦΠΑ 24%, με εξαιρέσεις σε συγκεκριμένους κλάδους (13% για τρόφιμα, 6% για φάρμακα).
- Οι δηλώσεις ΦΠΑ υποβάλλονται κάθε τρίμηνο.
📌 Φορολογία Εισοδήματος
- Ατομικές επιχειρήσεις & ΟΕ/ΕΕ: Φορολογούνται με 22% έως 45% ανάλογα με το κέρδος.
- ΙΚΕ & ΑΕ: Φορολογούνται με 22% + 5% στα διανεμόμενα κέρδη.
📌 Τήρηση βιβλίων και στοιχείων
- Όλες οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να τηρούν ηλεκτρονικά βιβλία μέσω της πλατφόρμας myDATA της ΑΑΔΕ.
- Η μη σωστή τήρηση μπορεί να οδηγήσει σε πρόστιμα.
✔ Συμβουλή: Εμπιστευτείτε έναν λογιστή από την αρχή για να διαχειρίζεται τις φορολογικές σας υποχρεώσεις.
3. Προγράμματα Επιδοτήσεων και Φορολογικά Κίνητρα
Υπάρχουν διαθέσιμα προγράμματα χρηματοδότησης για νέες επιχειρήσεις:
✔ ΕΣΠΑ για Startups: Παρέχει επιδοτήσεις έως 50.000€ για την ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων.
✔ Elevate Greece: Κυβερνητική πρωτοβουλία που δίνει χρηματοδοτήσεις και φορολογικές ελαφρύνσεις στις αναγνωρισμένες startups.
✔ Φορολογικά κίνητρα για νεοφυείς επιχειρήσεις: Startups που εντάσσονται στο Elevate Greece έχουν μειωμένους φορολογικούς συντελεστές.
4. Νομικά Ζητήματα που Δεν Πρέπει να Παραβλέψετε
📌 Συμβόλαια και Όροι Χρήσης
- Αν δραστηριοποιείστε online, πρέπει να έχετε όρους χρήσης και πολιτική απορρήτου στη σελίδα σας.
- Οι συμβάσεις με προμηθευτές και πελάτες πρέπει να είναι ξεκάθαρες και να προστατεύουν τα συμφέροντά σας.
📌 Δικαιώματα Πνευματικής Ιδιοκτησίας
- Αν έχετε ένα καινοτόμο προϊόν ή λογισμικό, εξετάστε τη δυνατότητα κατοχύρωσης πατέντας ή εμπορικού σήματος.
- Ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (ΟΒΙ) στην Ελλάδα είναι υπεύθυνος για την κατοχύρωση ευρεσιτεχνιών.
📌 Εργατική Νομοθεσία
- Αν προσλαμβάνετε εργαζομένους, πρέπει να γνωρίζετε τις υποχρεώσεις σας ως εργοδότης (ΙΚΑ, συμβάσεις, άδειες).
- Η μη συμμόρφωση μπορεί να οδηγήσει σε πρόστιμα από την Επιθεώρηση Εργασίας.
5. Συχνά Λάθη και Πώς να τα Αποφύγετε
🚫 Μη σωστή επιλογή νομικής μορφής: Ανάλογα με τον κλάδο σας, επιλέξτε τη μορφή που ταιριάζει στις ανάγκες σας.
✅ Λύση: Συμβουλευτείτε έναν νομικό ή λογιστή πριν την έναρξη.
🚫 Μη τήρηση φορολογικών προθεσμιών: Οι καθυστερημένες δηλώσεις ΦΠΑ και εισοδήματος επιφέρουν πρόστιμα.
✅ Λύση: Ρυθμίστε ειδοποιήσεις και εμπιστευτείτε έναν λογιστή.
🚫 Παράβλεψη νομικών θεμάτων: Η έλλειψη σωστών συμβολαίων μπορεί να οδηγήσει σε νομικές διαμάχες.
✅ Λύση: Χρησιμοποιήστε πρότυπα συμβάσεων και συμβουλευτείτε έναν νομικό.
Συμπέρασμα
Η σωστή νομική και φορολογική οργάνωση είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία μιας νέας επιχείρησης στην Ελλάδα. Με την κατάλληλη προετοιμασία, μπορείτε να αποφύγετε παγίδες, να μειώσετε τα έξοδα και να επικεντρωθείτε στην ανάπτυξη της εταιρείας σας.
Ξεκινήστε σωστά, ενημερωθείτε για τις υποχρεώσεις σας και συνεργαστείτε με ειδικούς για να διασφαλίσετε ότι η επιχείρησή σας λειτουργεί νόμιμα και αποτελεσματικά!